De balans tussen planet en profit in de afvalbak

Vooral in grote steden als Amsterdam en Utrecht kom je ze regelmatig tegen, de blauw-witte vrachtwagens van Renewi (van het Engelse ‘renew’). Ze rijden rond om afval in te zamelen, voornamelijk van bedrijven. En het grootste deel van dat afval wordt gerecycled – tot een nieuwe grondstof of tot een nieuw product. Een gesprek over de uitdaging van afval.

Oude spullen hergebruiken gebeurt al zolang de mensheid bestaat. Denk bijvoorbeeld aan de lompenboer, die langs de deuren ging om oude kleren op te halen. “Het recyclen wat we nu doen is als bedrijfsproces niet heel anders, maar de manier waarop en de gedachte erachter zijn natuurlijk wel veranderd”, zegt Jorrian Dorlandt, Communications manager bij Renewi.

“Vroeger wilde je van je afval af, nu zijn we er bewuster mee bezig. Tegenwoordig weet je niet beter dan dat je je afval scheidt.” Recyclen doen we al vele jaren, maar de afgelopen vijf jaar heeft die ontwikkeling een vlucht genomen, zegt Dorlandt. “Dat komt door twee verschillende ontwikkelingen die elkaar versterken: duurzaamheid en grondstoffenschaarste. Plastic wordt bijvoorbeeld gemaakt van olie en olie is op een gegeven moment op. Dus of je zoekt een alternatieve manier om plastic te maken, of je zet alle plastic die nu op de wereld in omloop is, weer om in olie, waarvan je weer opnieuw plastic kunt maken. Dat is het principe van de circulaire economie.”

Renewi is als internationaal bedrijf actief in negen landen, maar voornamelijk in Nederland en België. Het bedrijf is in 2017 ontstaan uit een fusie tussen het Britse Shanks en de Nederlandse Van Gansewinkel Groep. Renewi is een waste-to-productbedrijf, zoals ze dat noemen. “We zamelen afval in en verwerken dat tot nieuwe grondstoffen”, vertelt Dorlandt. Soms wordt dat afval een nieuw product, andere keren gaan de grondstoffen naar partijen die het tot producten verder verwerken.

12,6 miljoen ton recyclebaar afval

Per jaar zamelen de vrachtwagens van Renewi 14 miljoen ton afval in. Daarvan wordt 67 procent omgezet in nieuwe grondstoffen en 23 procent in energie. In totaal wordt dus 90 procent van het ingezamelde afval hergebruikt.

Dat afval komt uit allerlei hoeken vandaan, van de slager op de hoek tot grote internationals. “We zijn de grootste landelijke dienstverlener als het gaat om afvalverwerking”, zegt Dorlandt. Hij somt op: “Gebruikte pallets worden houtspaanders voor spaanplaat, glas wordt glassplinters waarmee nieuw glas wordt gemaakt, plastic gaat na bewerking naar de kunststofindustrie.”

In totaal zijn er 8000 mensen werkzaam, van wie zo’n 4300 in Nederland. Onder hen zijn ook medewerkers die zich bezighouden met innovatie. En ze werken samen met andere partijen, zoals start-ups.

Sinaasappelschillen

Een mooi voorbeeld daarvan is hun samenwerking met PeelPioneers. PeelPioneers is een klein bedrijf dat citrusschillen verwerkt. “Als je bij bijvoorbeeld de supermarkt een flesje sinaasappelsap perst, zamelen wij de schillen in”, legt Dorlandt uit. “Die schillen gaan vervolgens naar een installatie van PeelPioneers op een van onze locaties. Uit die sinaasappelschil halen zij etherische oliën, die vervolgens worden gebruikt als smaakstof voor voedingsmiddelen of als ingrediënt van schoonmaakmiddelen.”

“Wij hebben de schaalgrootte, de klant met de citrusschillen, de logistiek. En zo helpen we dat soort innovaties op gang”, vertelt Dorlandt.

Renewi weet dus 90 procent van het ingezamelde afval een tweede of derde leven te geven. Wat gebeurt er met de overige 10 procent? “Dat wordt nog niet gerecycled, maar verbrand of gestort”, zegt Dorlandt. “Omdat er simpelweg nog geen oplossing voor is. Er ligt dus nog een flinke uitdaging.”

Het afval van vandaag, de grondstoffen van morgen

In die uitdaging probeert het bedrijf zelf ook een rol te spelen. Zo adviseren hun consultants de klanten over hun producten. “We denken mee over het in de markt zetten van producten”, vertelt Dorlandt. “Wat betekent het als het product afval wordt, kan je er dan nog iets mee? Verschillende plastics worden bijvoorbeeld vaak in combinatie met elkaar gebruikt, waardoor het recyclen ervan echt een uitdaging is. Wij leggen uit dat we het met een andere samenstelling straks beter kunnen recyclen.”

Overigens vragen klanten volgens Dorlandt ook steeds vaker naar manieren om producten beter recyclebaar te maken. “Trioworld is daar zelf natuurlijk ook mee bezig op het gebied van plastic, bijvoorbeeld door producten van één materiaal of biologisch afbreekbare materialen te maken.”

Daarnaast adviseert Renewi klanten ook graag over hun afval. “We willen echt dat ze hun eigen afval aan de bron goed scheiden, zodat het beter gerecycled kan worden. Anders hebben we een mix waar we ook wel iets mee kunnen, maar dan kost het ook meer energie en geld om te recyclen.”

Ondanks de uitdagingen die er nog liggen, is Dorlandt optimistisch over de toekomst. “100 procent recyclebaar is nog best een eind weg. Langzamerhand is er wel een flinke beweging die nadenkt over end of life. Ook organisaties, overheden en burgers nemen steeds meer initiatieven om impact te maken. Maar we komen nou eenmaal uit een bestaande situatie en productieprocessen verander je niet van de een op de andere dag. Er is dus nog een weg te gaan.”

Uiteindelijk gaat het volgens hem om snel te zoeken naar nieuwe balansen tussen people, planet en profit. “En het zou helemaal mooi zijn als we het afval van vandaag voortaan zien als een kans om het om te zetten tot de grondstof van morgen.”